Ένα μαγευτικό μέρος με πλούσια βλάστηση και παγωμένα γαλάζια νερά, το οποίο ενδείκνυται για πεζοπορία και κολύμπι στη φύση
Οι καταρράκτες της Νέδας βρίσκονται κοντά στο χωριό Στόμιο, στα σύνορα των νομών Ηλείας και Μεσσηνίας. Πρόκειται για ένα μαγευτικό μέρος με πλούσια βλάστηση και παγωμένα γαλάζια νερά, το οποίο ενδείκνυται για πεζοπορία και κολύμπι στη φύση.
Τα νερά αυτά προέρχονται από το όρος Λυκαίος, από όπου πηγάζει ο ποταμός Νέδα, και καταλήγουν στο Ιόνιο Πέλαγος, ανάμεσα στις ακτές της Κυπαρισσίας και της Ζαχάρως.
Περιήγηση στο μαγευτικό φαράγγι της Νέδας
Το φαράγγι της Νέδας, το οποίο διασχίζει κι ο ομώνυμος ποταμός, αποτελεί μια σπάνια και συνάμα ανεξερεύνητη μέχρι πρόσφατα γωνιά της Ελληνικής φύσης. Ο ποταμός πηγάζει από τους πρόποδες του Λυκαίου όρους, κοντά στο χωριό Πέτρα, και μοιράζεται ανάμεσα σε Αρκαδία, Ηλεία και Μεσσηνία. Τα νερά της Νέδας, του μοναδικού θηλυκού ποταμού της Ελλάδας, συναντούν χείμαρρους και παραπόταμους από τα γύρω βουνά, ακολουθούν μια εκπληκτική πορεία μέσα από στενά φαράγγια, δροσερά πλατώματα και χαράδρες πνιγμένες στη βλάστηση, περνούν κάτω από πέτρινα τοξωτά γεφύρια και μέσα από σκοτεινές σπηλιές και καταρράκτες, για να καταλήξουν στο Κυπαρισσιακό κόλπο, καλύπτοντας μια διαδρομή 32 χιλιομέτρων.
Στο μαγευτικό κόσμο της ελληνικής μυθολογίας η Νέδα ήταν νύμφη, θεότητα των νερών. Όταν η Ρέα γέννησε το Δία, στο Λύκαιον Όρος, εμπιστεύτηκε την ανατροφή του στη Νέδα και σε άλλες δύο νύμφες, τη Θεισόα και την Αγνώ. Οι νύμφες κράτησαν και ανέθρεψαν το θεϊκό βρέφος, γλιτώνοντάς το από τα δόντια του πατέρα του, που είχε τη συνήθεια να τρώει τα παιδιά του. Η Νέδα έδωσε το όνομά της στο ποτάμι και έθρεψε τους θρύλους και τις παραδόσεις στις γύρω περιοχές.
Οι συνεχείς εναλλαγές του τοπίου, η πλούσια βλάστηση με τα πλατάνια, τις αγριοβελανιδιές, τις συκιές και τα πουρνάρια, οι τεράστιες ποταμίσιες πέτρες μέσα στα ανοιχτοπράσινα νερά και οι επιβλητικοί βράχοι κάνουν το πέρασμα από φαράγγι της Νέδας μια αληθινή πρόκληση αλλά και μια μοναδική απόλαυση. Σε διάφορα σημεία του ποταμού υπάρχουν καταρράκτες, που καταλήγουν σε μικρές κολυμπήθρες όπου η διαύγεια και οι γαλαζοπράσινοι χρωματισμοί του νερού εντυπωσιάζουν. Λίγα χιλιόμετρα δυτικά της νέας Φιγαλίας βρίσκεται το Στόμιο. Το φαράγγι κλείνει και η Νέδα χάνεται για λίγα μέτρα μέσα σε μια μεγάλη σπηλιά μοναδικής ομορφιάς, για να συνεχίσει μετά πιο ήρεμη τη πορεία της, ώσπου να καταλήξουν τα νερά της στον παραπόταμο Πάμισο.
Είσοδοι φαραγγιού
Για να μπει κανείς στο φαράγγι και να περπατήσει στις όχθες του ποταμού, θα πρέπει να είναι τα νερά χαμηλά, όπως ακόμα αυτή την εποχή. Οι είσοδοι προς το φαράγγι είναι διάφορες. Μπορούμε να μπούμε από την Πέτρα (17 χλμ. από την Ανδρίτσαινα) για να προσεγγίσουμε την αρχή του ποταμού, από το γειτονικό Κακαλέτρι ή από το χωριό Κούβελα στις πλαγιές του Τετράζιου.
Επίσης, από το χωριό Αυλώνα και το χωματόδρομο, ο οποίος βγάζει μετά το Στόμιο του ποταμού και τις τελευταίες στροφές του, για να συναντήσει κοντά στα Καλύβια τους παλιούς νερόμυλους του Μαρμαρά (1500) και του Παπαγιώργη (1850) που άλεθαν σιτηρά και κινούσαν νεροτριβή, αντίστοιχα.
Πολλοί επιλέγουν το χωριό Πλατάνια, από όπου κατηφορικός δρόμος οδηγεί στα σπλάχνα του φαραγγιού και στο πέτρινο γεφύρι που ενώνει τις όχθες, για να βρεθούν στη Φιγάλεια και στα Περιβόλια. Ενας καταρράκτης μέσα στην πυκνή βλάστηση και δίπλα στο εκκλησάκι της Παναγίτσας θα μας υποδεχτούν, για να χαθούμε στο ονειρεμένο τοπίο καθώς προχωράμε προς το Στόμιο, ενώ, αν πάμε κόντρα στο ρέμα, στα 2 χλμ. θα βρούμε το στενότερο κομμάτι της χαράδρας.
Μοναδική είναι η πεζοπορική διαδρομή που ξεκινά με το μονοπάτι έξω από τα τείχη της αρχαίας Φιγάλειας. Με μεγάλη κλίση, θα μας φέρει δίπλα σε αρχαίους τάφους (υπάρχουν πινακίδες), σε ξέφωτα και στο πέτρινο γεφύρι της Φιγάλειας, απ’ όπου, αν θέλουμε, διασχίζουμε το φαράγγι. Αλλιώς, περνάμε μια βάθρα και τον καταρράκτη της από το ξύλινο γεφυράκι και προχωράμε για το ξωκλήσι της Παναγίας ή για τον μεγάλο καταρράκτη πριν από το Στόμιο.
Η πεζοπορία των 2,8 χλμ. είναι υπέροχη. Μυρτιές, βελανιδιές, καρυδιές μάς προσφέρουν τις φυλλωσιές τους. Αν ο καιρός το επιτρέπει, θα καθυστερήσουμε για να βουτήξουμε στα παγωμένα νερά δίπλα στις πεταλούδες και τις λιβελούλες. Ομως, τίποτα δεν συγκρίνεται με τη διάσχιση του φαραγγιού. Η διαδρομή είναι για δεινούς πεζοπόρους αλλά και κολυμβητές, αφού πολλές είναι οι στιγμές που το νερό είναι βαθύ και το πέρασμα γίνεται με κολύμπι. Τα 20 χλμ. απαιτούν δύο ημέρες, καθώς ακολουθούμε το ποτάμι από τις πηγές του, έξω από την Πέτρα και δίπλα στο χωριό Νέδα.
Ταξίδι στην ιστορία
Η περιοχή της Νέδας είναι γεμάτη αρχαία μνημεία. Δίπλα στις πηγές του ποταμού βρίσκεται ο μοναδικός ναός του Πάνα. Βόρεια του ποταμού, στους πρόποδες της Μίνθης, θα συναντήσουμε τα ερείπια της ακρόπολης και του ναού της Δήμητρας στην κάποτε πανίσχυρη πόλη Λέπρεον. Κυρίως, όμως, ξεχωρίζει το εξαιρετικό έργο του Ικτίνου, ο δωρικός περίπτερος ναός του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες. Δεκατρία χιλιόμετρα από την Ανδρίτσαινα, πάνω στο όρος Κοτύλιο, στα 1.130 μ., χτίστηκε για να τιμήσουν οι Φιγαλείς τον Απόλλωνα που τους βοήθησε να σωθούν από λοιμό στη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου. Είναι ο δεύτερος, μαζί με εκείνον του Ηφαίστου στο Θησείο, ο οποίος σώθηκε σχεδόν ολόκληρος.
πηγή anagnostis.org
