Η ζωή και η δράση του, η δική και η εκτέλεση, το ΚΚΕ και η εγκατάλειψη και ο… Πάμπλο Πικάσο
Στις 30 Μαρτίου 1952, σε ένα κρύο αυγινό στο Γουδή, ακούστηκαν οι τελευταίοι πυροβολισμοί που σήμαναν το τέλος μιας ζωής, αλλά και την αρχή ενός θρύλου. Ο Νίκος Μπελογιάννης, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ) και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, πέρασε στην αιωνιότητα ως «ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», σύμβολο ανυποχώρητης πίστης στα ιδανικά του.
Η ζωή και η δράση του
Γεννημένος το 1915 στην Αμαλιάδα, ο Μπελογιάννης εντάχθηκε από νωρίς στο ΚΚΕ και αφιέρωσε τη ζωή του στον αγώνα για μια δίκαιη κοινωνία. Στα χρόνια της Κατοχής, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην Εθνική Αντίσταση, οργανώνοντας τον αγώνα κατά των κατακτητών μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Μετά την Απελευθέρωση, συνέχισε τη δράση του σε έναν διχασμένο κόσμο, όπου οι ιδεολογικές συγκρούσεις έφερναν αιματοχυσία και πολιτικές διώξεις.
Η δίκη και η εκτέλεση
Στα τέλη της δεκαετίας του ’40, το ελληνικό κράτος, υπό την πίεση του Ψυχρού Πολέμου, καταδίωκε αμείλικτα τους κομμουνιστές. Ο Μπελογιάννης συνελήφθη το 1950 και κατηγορήθηκε για κατασκοπεία, κατηγορία που στηρίχθηκε σε αμφίβολες αποδείξεις και χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για την εξόντωσή του. Στη δίκη του, υπερασπίστηκε με απαράμιλλη γενναιότητα τις ιδέες του, κατακρίνοντας τη μετατροπή της Ελλάδας σε υποτελή δύναμη ξένων συμφερόντων.
Η θαρραλέα στάση του προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Πνευματικοί άνθρωποι όπως ο Πάμπλο Πικάσο (ο οποίος φιλοτέχνησε το διάσημο σκίτσο του με το γαρύφαλλο) και προσωπικότητες από όλο τον κόσμο απαίτησαν την απονομή χάριτος. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση, με την έγκριση των αμερικανικών και βρετανικών δυνάμεων, προχώρησε στην εκτέλεσή του, θέλοντας να στείλει ένα σαφές μήνυμα στους πολιτικούς αντιπάλους της.
Η περίφημη φωτογραφία από την δίκη με το γαρύφαλλο που στην πραγματικότητα δεν ήταν κόκκινο και αριστερά το σκίτσο του διάσημου ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο
Το ΚΚΕ και η εγκατάλειψη
Ο θάνατος του Μπελογιάννη άφησε βαθιά τραύματα στην αριστερά. Παρά την ηρωική του στάση, η στάση του ΚΚΕ υπήρξε αμφιλεγόμενη. Αν και τον τίμησε μετά θάνατον, πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν έκανε όσα έπρεπε για να τον προστατεύσει όσο ήταν ζωντανός. Οι εσωκομματικές έριδες, η δυσπιστία απέναντι σε στελέχη που δρούσαν στο εσωτερικό της χώρας και η γενικότερη στρατηγική απομόνωσης άφησαν τον Μπελογιάννη έκθετο.
Η κληρονομιά του
Ο Νίκος Μπελογιάννης έγινε σύμβολο της πίστης στα ιδανικά του σοσιαλισμού, της αντίστασης και της θυσίας. Η εικόνα του με το γαρύφαλλο στο χέρι και το χαμόγελο στα χείλη την ώρα που οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα συγκλονίζει ακόμη και σήμερα. Η ιστορία του είναι μια υπενθύμιση των κινδύνων του πολιτικού φανατισμού αλλά και της ανάγκης να μην ξεχνιούνται όσοι έπεσαν για τις πεποιθήσεις τους.
Το αίμα του Μπελογιάννη μπορεί να χύθηκε εκείνο το ξημέρωμα, αλλά ο θρύλος του συνεχίζει να εμπνέει γενιές ανθρώπων που παλεύουν για έναν καλύτερο κόσμο.
